Главная » Статьи » Қазақ мерекелері

9 май - Ұлы Жеңіс мерекесіне
Қыз бала(1) : Соғыс олардың көбін ең негізгі бақыт -ана болу бақытынан айырды. 
Қыз бала(2): "Мені майданнан оралған соң дәрігерлер оқу оқуыма тыйым салды. Өйткені, сұм соғыстан алған жарақатым денсаулығыма қауіпті еді” 
Қыз бала(3): "Мен "соғыс” деген сөзден жиіркенемін. Өйткені, соғыстан тірі қайтсам да, ол менің өмірге деген құштарлығымды өзімен алып кетті. Әлі күнге дейін соғыстың сұмдық көріністері көз алдымнан кетпейді...” 
Қыз бала(4): "Мен соғыстан кейін де түсімде барлауға барып жүрдім. Бір күні автоматым іске келмей қалады, екінші күні фашистер бізді қоршауға ала бастайды. Ояна келе қорыққаннан дірілдеп жатқанымды байқаймын...” 
Қыз бала(5): "Мен соғыстан келгенде 20 жасар бойжеткен болатынмын. Бірақ, өзімді құрбыларымның ортасында егде тартқан қартаң әйелдей сезінуші едім. Құрбыларым көңіл көтеріп, өмірге қуанып жатқанда мені өзгеше ой басатын да тұратын....” 
Қыз бала (6): "Біз соғыстың от-жалынынан өттік, өліммен бетпе-бет кездестік, адамзат қасіретін, нелер сұмдықты көрдік, қорлық көріп, әбден әлсіреген кеңес адамдарының неміс тұтқынынан босағанын көрдік, соғыстың алғашқы айында құлдыққа түскен жігіт пен қыздардың үйлеріне қаусап қайтқанын көрдік, не көрмедік! Бұл ендігәрі қайталанбауы тиіс! ” 
Қыз бала (7): "Мен майданға аттанатын күні дүкенге барып қант-кәмпитті толтырып алдым. Сосын жолдорбама ең әдемі көйлегімді, туфлиімді салдым. Өйткені, мен соғыстың тез бітетініне сенімді едім... ” 
Қыз бала (8): "Мені анам майданға шығарып салып, егіліп, бір кішкене түйіншек беріп тұрып, "бұл түйіншектің орауын ең ауыр, қиналған сәтіңде ашарсың” деп еді. Сондағы анамның маған бергені – туған жерімнің бір уыс топырағы екен. 
Қыз бала (9): Мен келешек ұрпаққа ешқашан соғыс дегенді көрмесін деп тілеймін. Қыздарымыз қолына қару емес, әрқашанда гүл ұстасын. 
(«Кестелі орамал» әні орындалады Сөзі: А.Лекеровтікі, Әні: М.Төлебаевтікі)

Оқырман: Сарғая күткен ұлы күн 
Шұғыласы бүгін жарқ етті, 
Бағына талай миллионның 
Баянды жеңіс күн жетті. 
(«Арғая күткен күн...»Ж. Саин) 
Жүргізуші: СОҒЫС және АНА. Бұл екі сөздің мағынасы мүлдем қарама-қайшы. Уақыт алға жылжыған сайын кешегі өрім жас, бүгінгі самайларын ақ шала бастаған аналардың ел басына күн туған сын шақта қайыспай күрескен қажыр-қайратының мән-маңызы тереңдей түсуде. Қиын сәттің алдарына тартқан ауыртпалығын мойымай арқалағандарының әрқайсысы теңдесі жоқ ерлік. Отты жылдардағы жауынгер әйелдер, бүгінде қартаң тартқан әжелер. Олар отты күндердің тауқыметін ұрпақтары ешқашан көрмесін деп тілейді. 
Ұлы Жеңіс – барша халықтың жеңісі. Сондықтан да кешегі жауынгер, бүгінгі ата-әжелеріміздің жеңіске жетер жолда тындырған ұлан-ғайыр істері біздің жадымызда мәңгі сақталатын дастандай жалғаса береді. 
(Шараға қатысушылардың барлығы ортаға шығып, көрермендерге тағзым етеді)

Қазақстан және ұлы Отан соғысы 
Тарихи деректер

 Соғыс жылдары Қазақстан жерінде 12 атқыштар дивизиясы, 4 ұлттық атты әскер дивизиясы, 7 атқыштар бригадасы мен 50-ге жуық әртүрлі полктер, батальондар құрылып, майданға аттанады. 
 Жауынгерлері жаумен жан аямай шайқасқан қазақстандық бес әскери құрамға «гвардиялық» деген құрметті атақ беріліп, олардың туларына бірнеше ордендер қадалды. Олардың қатарында жауынгерлерінің ерлігі аңызға айналған атақты 8-гвардиялық Панфилов дивизиясы да бар. 
 Соғыс кезінде 3,5 мыңдай қазақстандықтар партизан отрядтарының құрамында болып, Жеңісті жақындатуға өз үлестерін қосты. 
 Жанқиярлық ерлігі мен батырлығы үшін 96638 қазақстандық жауынгер бірнеше дүркіннен орден және медальдармен наградталды. 497 жерлесіміз Кеңес Одағының Батыры атанды.Олардың 97-сі қазақ болатын. 142 жауынгер «Даңқ» орденінің толық иегері болды. 
 Соғыстың 4 жылы ішінде Қазақстан мемлекетке 482,8 мың тонна астық, 217,6 мың тонна картоп, 143,2 мың тонна көкөніс, 1193,2 мың тонна қант қызылшасын, 155 ,3 мың тонна мақта тапсырды. 
 Қазақстан еңбекшілері майданға 25 миллион дана жылы киім, Отан қорғау қорына 4 миллиард сомнан астам қаражат берді. 
 Ұлы Отан соғысына барлығы 35 миллион адам қатынасты, Орта Азия республикаларынан соғысқа 3 миллионға жуық адам қатысса, соның 1 миллион 366 мыңы қазақстандықтар екен. 
 Ұлы Отан соғысы жылдарында Қарулы Күштерде 4 орталық, 19 майдандық және флоттық, 103 армиялық газет, ұлттар тілінде 50 газет шығып тұрды. Сол сұрапыл ауыр жылдарда қазақ тілінде 10 майдандық, 3 дивизиялық, 1 округтік газет жарық көрген. Олар: «Қызыл әскер ақиқаты», «Қызыл Армия», «Жауға қарсы аттан», «Отан үшін алға», «Дабыл» және т.б.

Ұлы Отан соғысы туралы әндердің тізімі:

Әлия - Сөзі: Б.Тәжібаевтікі 
Әні: С.Байтұрсыновтікі

Жас қазақ - Сөзі: Ғ.Мұстафиндікі 
Әні: Р.Елебаевтікі

Соғыстан қайтқан солдаттар – Сөзі: М.Мақатаевтікі 
Әні: Т.Әбілхатиндікі

Дубосенова зиратында: Сөзі: Қ.Шаңғытбаевтікі 
Әні: Н.Тілендиевтікі

Сол жігіттер қайда екен? Сөзі: Ә.Ахметовтікі 
Әні: Ә.Байділдаевтікі

Тыныштық әлемге: Сөзі: Қ.Шаңғытбаевтікі 
Әні: С.Мұхаметжановтікі 
Жеңіс жыры Сөзі: Ж.Өмірбековтікі 
Әні: Е.Ахмедиевтікі

Орамал Сөзі: Ғ.Ормановтікі 
Әні: А.Еспаевтікі

Кестелі орамал: Сөзі: А.Лекеровтікі 
Әні: М.Төлебаевтікі 
Жеңіскер ата, әжелер 
Әні: Ғ.Тамендаров 
Өлеңі: С.Қалиұлы 
Әке даңқы 
Әні: І.Жақановтікі 
Сөзі: М.Шахановтікі 
Қайталанбасын қасірет 
Әні: Т.Тайбековтікі 
Сөзі: Ә.Нілібаевтікі

ХАЛЫҚТЫҚ СОҒЫС

Ұлы Отан соғысы сұрапыл күндеріне арналған кеш 
і 
"Алға қарыс бассаң бас, 
Сүйем кейін шегінбе! 
Әдет жоқ ондай тегінде!” 
(лейтенант Көшеков)

Қатысушылар: 
Жүргізушілер, жасөаспірім жне қыз бала, көркемсөз оқушы ( Ұлы Отан соғысы жылдарындағы әскер киімін киген бала) 
Хор немесе вокалды топ 
Театралды топ 
Бишілер тобы

Безендірілуі: Көріністер барысында хор сахнаның артқы жағында тұрады. Жүргізушілер алдыңғы жақта сол жақта, көркемсөз оқушы оң жақта тұрады. Театрландырылған көріністер және билер сахнаның ортасында көрсетіледі. 
Эпизодтардың аттары жабық пердеде көрсетіледі. Кейбір музыкалық үзінділер аудибаспадан ойналады. Әндер хордың орындалуында беріледі.

АЛҒЫ СӨЗ

Перде жабулы. Сахнада жүргізушілер: жасөспірім мен қыз бала, көркемсөз оқушы

Бала: Уақыт тарих бетін парақтайды. Күн тізіліп, ай алмасып, зыимырап жылдар өтеді. Ешбір уақыт ұзақтығы, мерзім межесі көмескіленіп "көзден таса, көңілден ұмыт, қалдыра алмайтын жылдар, оқиғалар болады. Сондықтан халық соғыс әкелген қайғы-қасіретті, миллиондаған адамның өмірін қиып, өркениеті кейінге қайтарған, адам қолымен жасаған ұлы құндылықтарды талқандаған қантөгіс, сұрапыл соғысты ешқашан ұмыта алмайды. . 
Қыз бала: Иә, соғыс өзінің сұмдықтарын бүгінгі күнге дейін ұмыттырар емес. Ұлы Отан соғысының жеңіспен аяқталғанына міне, 60 жыл болды. Бірақ, сол жылдар жаңғырығы адамзат жүрегін әлі сыздатуда. Иә, уақыттың тарих атты өз төрешісі бар. 
Бала: « Ер өлсе де еңбегін ел өлтірмес. 
Неше мың жыл өтсе де тарих білмек,- деп Сұлтанмахмұт жырлағандай бүгінгі өміріміз үшін құрбан болған ерлеріміздің ешқашан естен шықпайды, ұмытылмайды. Біздер соғыс қайаланбауы үшін, оның сұмдықтарын ұмытуға еш құқымыз жоқ. Біздер сол кезде біздің өміріміз үшін жанын қиған солдатты ұмытуға құқымыз жоқ. Біздер барлығын есте сақтауға міндеттіміз... 
Көркемсөз оқушы: Соғыс не? Арпалысқан өлім-өмір, 
Тұрса ағаш, сынса отын, жақса көмір. 
Өлім мен өмір батыр алысқанда, 
Бұрқылдап қызуына қайнар темір. 
Соғыс не? Соғыс апат, соғыс соққы, 
Ол соқса шығарушы бұрын жоқты. 
Ол дауыл, күш мұхитын тасытады, 
Елетпей азды –көпті, ашты-тоқты.

Соғыс не? Соғыс елдің сыны, 
Ел емген қазыналы жердің сыны. 
Адалдың арамменен айғақшысы, 
Төгілген керек үшін тердің сыны. 
Соғыс сұмдық атадан бала айырылған, 
Біреуін қан, біреуін ар айырған. 
Гүл бақшам бөлектеліп мен де кеттім, 
Дінесім, Шаһмұрат, Анарымнан. 
Соғыстың жоқ ешқандай тамашасы, 
Бір өлім, мың өлімнің арашасы. 
Соғыста өлім құлап, өмір жеңер 
Оны сезбес пікірдің аласасы. (Қ.Әбдіқадыров «Соғыс»)

Қыз бала: Сонымен, Ұлы Отан соғысының кейбір беттерін парақтақ және барлығын есімізге алып көрейік: 
1941 жыл 22 маусым... СОҒЫСТЫҢ БАСТАЛУЫ 
Перде ашылады. Сахнада мектеп ауласының көрінісі. ( «№ 20 мектеп» деген маңдайша жазу және «Жолың болсын, жас түлек!» деген жазуы бар плакат, ағаштар, гүлдер» И.Дунаевскийдің «Мектеп вальсын» әуенімен бірнеше жұп мектеп бітіушілер би билеп жүреді. Қыздар ашық түсті ұзынырақ көйлекте, кейбіреуі мектеп формасымен жүреді, балалар – ақ көйлек және сұр шалбарда. Музыка тоқтағанда билеп жүрген жұптар сахнаның ар жағына жасырынып қалады) 
Көркемсөз оқушы: 
(«Тыңдаңыздар, тыңдаңыздар! Сөйлеп тұрған Москва! Бүгін, 22 маусым күні таңғы сағат төртте неміс басқыншылары Кеңес Одағының мемлекеттік шекарасын басып кірді...» Дауыс баяулай бастайды. Хордың орындауында «Священная война» әні орындалады.) 
Көркемсөз оқушы: 
(Сол жақтағы перденің ар жағынан қыздар сол киімдерімен, балалар гимнастеркалы, пилотка киген, иықтарында жол-азық салатын қаптарымен шығады. Барлығы ақырын басып сахнаның ортасына келеді. Қыздар алыстап кетіп бара жатқан жігіттерге қол бұлғап қала береді.Осы кезде Б.Окуджаваның «До свидания, мальчики» әнінің бірінші куплеті орындалады.) 
Жасөспірім: Неміс басқыншыларына қарсы сұрапыл да қорқынышты, қаһарман соғыс басталды... 
Қыз бала: Соғыс кеңес халқының Отанына, жеріне, еліне деген сеніміне, қаһармандығына, шыншылдығына және мейірбандығына, батылдығына және ержүректілігіне, төзімділігіне сын болды. 

(Перде жабылады)

МОСКВА ТҮБІНДЕГІ ШАЙҚАС 
Көркемсөз оқушы: 
Аламын деп Москваны 
Дұшпан зулап демігеді 
Соған бәлкім, асығады 
Соған бәлкім желігеді 
Мұндай жойқын арпалысты, 
Кім бар көрген бұрынды-соң. 
Шамырқанды, қасарысты 
Беріспеді болаттай сом. 
Батальон, 
Батальон. 
(Е.Әукебаев «Батальон») 
Жасөспірім: Неміс фашистерінің шапшаң басып алу әрекетінен 1941 жылдың күзінде Москва қаласына үлкен қауіп төнді. Сол кездегі Кеңестер Одағының астанасынын қорғау үшін, қаланың барлық тұрғыны дерлік қолдарына қару алып жауға қарсы тұрды. 
Қыз бала: Бірнеше мыңдаған халық жасақтары құрылды. Москва халқы, негізінен әйелдер мен балалар қолдарына күрек алып танк жолына кедергі жасау үшін қазылған орлар, траншеялар, жер асты үйлерін, бекіністер салды. Аштық пен суыққа, жаудың оғына қарамастан бірнеше жүздеген километр орлар қазылды. 
Жасөспірім: Жеңіс күні! Бұл күн сонау қырық бірінші жылдың желтоқсанында Москва түбінде қар жамылған далада бір табан кейін шегінбей, астанаға жауды жібермегендер үшін қандай алыс еді... 
(Священная война әнінің әуені баяу ойналады) 
Көркемсөз оқушы: 
Оқып көр Москваның шежіресін, 
Кетірген кердең жаудың кежіресін. 
Баукеңдей ер қолбасшы қалар ма естен, 
Тапты ол тар қыспақта не бір шешім. 
Оқып көр Москваның шежіресін, 
Көз алдыңа елестер не бір есім. 
Оның бірі Сізге аға, Сізге іні, 
Еске алшы, ет бауырың елжіресін. 
Мол тартқан қан майданның ғаламатын, 
Жаттатқан сұм жауға да қазақ атын. 
Жан аға, жақсы аға – бетпес баға, 
Кім сүймес Бауыржандай азаматын. 
(Т.Әбішұлы «Абзал аға»)

Жүргізуші: Бұл өлең шумақтары Москва түбіндегі шайқаста қол бастап, ерекше ерлік көрсеткен қазақтың батыр ұлдарының бірі Бауыржан Момышұлына арналған. Орыстың белгілі жазушы А.Бек 1944 жылы Москва шайқасын суреттеу, көпшілікке көркем әдебиет тілімен насихаттау мақсатымен «Арпалыс» («Волокаламск тас жолы») кітабын жазған болатын. Бұл кітаптың незізгі кейіпкері Б.Момышұлының және 28 панфиловшы батырдың жанқиярық ерліктері тамаша суреттелген. Кейін Бауыржанның өзі «Москва үшін шайқас» повесі де осы тарихи оқиғаға арналған. 
Қыз бала: Олар 28 еді! 1941 жылдың 16 қарашасында немістер Москваға Волокалам бағытында ұрысқа шықты. Дубосеково разъезіндегі 1075 –атқыштар полкі 4-ротасының 2-взводы тұрған бекініс шебіне жаудың 30 танкісі шабуыл жасады. Ротаның саяси жетекшісі В.Клочков басқарған взвод жауынгерлері –барлығы 28 адам төрт сағатқа созылған ұрыста жаудың 14 танкісін қиратты. .. Соғыс тарихында асқан ерлікті бейнелейтін бұл ұрыста 28 панфиловшының 23-і қаза тапты. 28-дің 22-сі қазақстандықтар еді. 
Жасөспірім: Соғыс ждылдары-ақ қазақстандық бес әскери құрамаға гвардиялық деген құрметті атақ беріліп, олардың туларына әлденеше ордендер қадалды. Олардың жауынгерлерінің ерлігі аңызға айналды. Соның ішінде атақты панфиловшылар дивизиясы бар. Оның құрамынан шыққан батальон, кейіннен дивизия командирі болған Бауыржан Момышұлының, Мәлік Ғабдулиннің есімдері соғыс тарихынан мәңгілік орын алды. 

Көркемсөз оқушы: 
Орыс, қазақ, қырғыздан 
Құрылған бұл шағын топ. 
Жауға үрей туғызған 
Жайпап түсер жалын боп.

Даңқ қосып даңқына, 
Сұрапылға төтеді. 
Борыштарын халқына 
Ерлігімен өтеді. (Е.Ерботин) 
(Хордың орындауында әні Ә.Еспаевтың, сөзі: Ғ.Қайырбековтікі «Жиырма сегіз» әнін орындайды) 
Жасөспірім: Жеңіс күні! 1418 тәулікке созылған азаттық күрестің соңғы күні! Аспан көгін салюттер шұғылаландырған, құшақтарға көктем гүлдері толған көптен күткен ұлыстың ұлы күні! Бірақ Ленинград іргесінде блокаданы кеудесімен қорғағандар үшін бұл күн әлі сондай алыс еді... 
(Жамбылдың портреті көрсетіледі) 
Көркемсөз оқушы: 
(Көркемсөз Жамбыл өлеңін оқып жатқанда Д.Шостаковичтің «Жетінші симфониясы» баяу ойналып тұрады) 
Жасөспірім: Сол кездегі ауыр жағдайға қарамастан, 1941 жылдың 7 қарашасында Қызыл алаңда әскери шеру өтті. Әскери шерудің өтуі әскерлерді де, Кеңес халқына патриоттық рух берді. 
Қыз бала: Бұл әскери шеру жауға үлкен соққы болды. Өйткені, Москваға бірнеше километр жерде жауы тұрған халықтың әскери шеру өткізуі, ол халықтың жеңілбейтіндігін, астананың қорғанысының мықты екенін дәлелдеген еді.

МАЙДАНДЫ ДЕМЕГЕН ҚУАТТЫ КҮШ 
(Н.Богословскийдің «Темная ночь» әнінің әуені) 
Көркемсөз оқушы: 
Жігіт кетті майданға, 
Тал бойында бес қару. 
Айырылғанға арманда 
Қалды артында жас ару. 
Жас жүрегі біртүрлі 
Алқымына тығылып, 
Алғашында бір тұрды 
Қалам ба деп жығылып...

Жоқ! Жығылып қалмады, 
Қайраттанды, ширады. 
Аттанған соң алғаны, 
От басына сыймады. 
Көңілін тартып көп еңбек, 
Кетті егіннің басына: 
Күнде көмек берем деп 
Майдандағы досына... 
(Ғ.Орманов "Жар жалауы”) 
Жүргізуші: Соғыс кезінде оқ атылмады демесе, ауылдағы тіршіліктің қиындығы майдандағыдан кем болған жоқ. Аналар мен балалар, ақ сақалды аталар бәріне төзді. Соғыс ауыртпалығының куәсі болған әжелеріміз сол күндерді былай деп еске алады: 
Көркемсөз оқушы: «Барлық ауыртпалық әйелдердің мойнына жүктелді. Сол күндерде бел шешіп демалған сәттер есіме түспей тұр. Таңның атысынан, күннің батысына дейін ферманың жұмысымен айналысамыз. Қолымнан бұл жұмыс келмейді дейтін сөз болмайды. Кешке жақын сығырайған керосин шамының жарығымен әскерлерге арнап шұлық тоқимыз. Солардың қан кешіп жүргендері есімізге түскенде, шаршағанымыз ұмытылып кетеді. Қанша қиындық көрсек те біз ел ішіндеміз ғой деп шүкірлік ететінбіз.» 
Жасөспірім: өзіне жүктелген міндеттің жауаптылығы мен қажеттілігі әрбір әйелдің, қарттың, баланың жігерін ширата түседі. Соғыс жағдайы қаншалықты ауыр болғанмен әрбір жұмысшы мен әрбір ауыл адамы өзінің шама-шарқынша сағыстағы жауынгерлерге көмектесуді өздерінің ең бірінші, негізгі және ең басты борышы деп санады. Еңбек ерлігі... Бұл Ұлы Отан соғысының ерекше беттерінің бірі.. Жұмысшылар тәулік бойына дерлік заводтарда қару, техника жасады, әскерлерге киім тікті. Сол кездегі халық аузындағы ең негізгі ұран «Бәрі де майдан үшін, бәрі де жеңіс үшін» еді. Станоктың жанында 12-14 жасар балалар жұмыс істеді. 
Қыз бала: Ауыл адамдарының жіберген сыйлықтары біздің майдан шебіндегі жауынгерлеріміздің жан-дүниесін қатты тебіретті. Бұл сыйлықтар ауыр соғыс күндерінің өзінде оларға ауыл мен майданның мызғымас бірлігін еске түсірді, оларға ұлкен моральдық қолдау болды... 
Көркемсөз оқушы: «Қымбатты жолдастар! Сіздер жіберген сыйлықты алғанда қандай теюбіреністе болғанымызды тілмен айтып жеткізу қиын. Майдан жағдайы ауыр. Нарядтар жарылып, пулеметтер сақылдайды. Осындай күндерде күтпеген жерден елден алған аппақ матаға ұқыпты оралған пакеттердегі жұпар иісті папиростар... Осы сәт жүректерге үлкен сүйіспеншілік сезімі құйылдыады. Сенімді тылдың соғысып жатқан армияның алдыңғы бөлімдерімен берік байланысын ойлағанда, кеудені мақтаныш сезімі кернейді...!» 
Жасөспірім: Соғыс жылдары ауыл адамдарының еңбектері өте ауыр еді. Адам, техника, ат-көлік, азық-түлік жетіспеді. Бірақ, осы қиыншылықтың бәрін ана мен балаға, ақ сақалды қарттарға қайыспай көтеруге тура келді... 
(Шымылдық жабылады)

МАХАББАТ ТУРАЛЫ 
Көркемсөз оқушы: Өзің де асыл десе асыл едің, 
Сен қашан қиындыққа жасып едің?! 
Талайлар Отан үшін жанын қиды, 
Артық деп қорқақтықтан батыр өлім. 
Менің де мақсатым сол алға қойған, 
Кек алу, дұшпаныма салып ойран. 
Тегінде құрбандықсыз жеңіс болмас, 
Қашаннан қатал заңы қанды майдан... 
Әрине, мен де өмірді бағалаймын, 
Күтемін жақсылығын туар айдың. 
Ұйықтасам Жеңіс күнін мерекелеп, 
Түсімде туған жерді аралаймын. 
Бұл түс те өңге айналар етсек төзек, 
Жүрекке «Жеңіс» деген орнап сезім- 
Барамыз жауды қуып өз жеріне 
Күн жақын оралатын Қарақозың. (Қ. Әбдәлиев«Сүйген жарға», 1942 жыл) 
Жасөспірім: Соғыс! Бұл қантөгіс, ерлік, өлім ғана деген емес. Соғыста мейірбандылық, батырлық, қайырымдылық та болды... Алыстағы жақындарының маххабаты майдан күндерін аз уақытқа болса да ұмытуға көмектесіп, ерік-жігер беріп отырды. (Землянка әні орындалады) 
Қыз бала: Соғыс адам баласының бір-біріне деген түсінушілігін, сүйіспеншілігін ұмыттырмады. ... Соғыс алдындағы бақытты өмірі, туған-туыс, сүйіктісінің қолдауы оларға өте қажет еді... 
(Перде ашылады. Сахнаның шетіне таман қолында қарындашы мен қағазы бар әскери адам өзінің әйеліне хат жазып отырып ойланып кетеді. Сахнаға гимнастеркалы, жалаң бас жауынгер және жеңіл ақ көйлек киген, қолында бір шоқ гүлі және домбырасы бар қыз шығып екеуі сахнаның ортасында кездесіп, қыздың қолынан домбыраны алады. Қыз біртіндеп жігіттің қасынан алыстап кете береді. Жігіт алыстап бара жатқан қызға қол бұлғап тұрады да, Қ.Аманжоловтың «Дариға сол қызын» орынайды. Ақ көйлек киген қыз бен ақ шалбар, көйлек киген жасөспірім жігіт билеп жүреді. Муызыка тоқтағанда әскери адам тақпақ оқиды.) 
Жауынгер:

СТАЛИНГРАД ҮШІН ШАЙҚАС 
Көркемсөз оқушы: 
Отан үшін! Жеңіс үшін! 
Деп содаттар салып ұран, 
Көтерілді атакаға, 
Оққа қарсы жауып тұрған. 
Сол мезгілде бір жауынгер, 
Шойырылды ма, сүрінді ме, 
Көкірегін қолмен басып 
Құлады, сәл жүгірді де. 
Жығылды ол, жығыпты оқ, 
Ақты қаны ердің жерге. 
Жеткені ме арсыз ажал, 
«Тағы бір жеңдім» дер ме? 
-Жоқ, жоқ! Ажал, қателестің, 
Әлі бойда қайратым бар! 
Әлі де мен соғысамын! 
Қайратым бар, айбатым бар! 
(Ж.Молдағалиев «Екеуін де көтерді ол») 
Жасөспірім: 1942 жылдың жазының ортасында жарты жылға созылған тарихи Сталинград қырғыны басталады. 
Қыз бала: Сталинград қаласына миллиондаған бомбалар жарылып, фашистердің үлкен армиясы жұмылдырылды. Дегенмен, жаралы, отқа күйген қала жаумен шайқасын жалғастыра берді. 
Көркемсөз оқушы: 
Нүркеннің ерлігі мен айбын-даңқын 
Жырлайды домбыра алып ауылда ақын. 
Есімі ескірмесін, ен даланың 
Сөнбейтін алауындай лауылдасын. 
Отырып самолеттіғ рулінде, 
Самғаса көк аспанның бір өрінде. 
Ілескен ұшарында тілектес боп, 
Арқаның ескек желі жүрер бірге, 
«Қазақтың жас жігіті көкті қалап, 
Қалайша дәл осындай бітті қанат?» 
Деген ой басына оның келе қалды, 
Орманнан күн асқанда тік сағалап... 
...Қаптаған штурмовик қырпып өтіп, 
Қалады аспанға атқыш сыр-сыр етіп, 
Танктер колоннасын қуып жетті, 
От шашқан айналасын күркіретіп. 
Нұркеннің машинасы осы жерде,- 
Селк етті шығар шақта тосын өрге 
Тынысы тұншыққаннан тарылғандай, 
Икемі келмей қалды жосуға енді. 
Самолет жанып тұрған шүйілерде, 
Жауының төбесінен түйілерде. 
Құрыш қол қатып қалып, дәл нұсқады, 
Фашистік колонна жиын жерге. 
Гүрс еткен жарылыстың үні естілді, 
Көрсетті қызыл жалын бұл екпінді, 
Желбіреп қызыл тудай қайсар жанның 
Жеңісін жарлағандай үдеп тұрды!... ()1942жылы 19 желтоқсанда Сталинград түбінде ерлікрен қаза тапқан Нүркен Әбдіровке қайтыс болғаннан соң Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. 

Категория: Қазақ мерекелері | Добавил: nauriz (11.03.2014)
Просмотров: 1034 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Код *:
Мини-чат
Для добавления необходимо
войти или зарегистрироваться
Yandex жаңалықтары
Партнеры сайта
Меню сайта
Навигация
Әлеуметтану, саясаттану,мәдениеттану [63]
Бизнес, менеджмент, финанс т.б [2]
Патриоттық және мерекелер т.б [0]
Шет ел әдебиеті мен тарихы [0]
Шағын көлемді шығармалар [0]
Философия және логика [0]
Қазақ тілі және тіл білімі [58]
Елді мекендер, қалалар [0]
Агро,шаруашылықтар [0]
Қазақ халық әндері [22]
Курстык жумыстар [0]
Ғылыми жұмыстар [64]
Қазақстан тарихы [32]
Қазақ мерекелері [3]
Тарихи тұлғалар [134]
Еуразияшылдык [0]
Ашық сабақтар [50]
Қазақ әдебиеті [105]
Дүние тарихы [32]
Информатика [42]
Флипчарттар [0]
Силабусстар [0]
Астрономия [0]
Психология [0]
Переводчик [0]
Математика [0]
Педагогика [0]
Дипломдар [0]
Лекциялар [0]
География [71]
Глоссарий [0]
Биология [40]
Экология [0]
Ән,өнер [95]
Дінтану [21]
Физика [0]
Химия [0]
Құқық [0]
Еңбек [0]
Витрина ссылок
Статистика
Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Яндекс.Метрика

Лучшая рип студия!